Ruska miłość Stanisław Srokowski

Stanisław Srokowski - pisarz, poeta, dramaturg i publicysta. W swoich powieściach Ukraiński kochanek (2008), Zdrada (2009) oraz w zbiorze opowiadań Nienawiść (2006) nawiązuje do tragicznych wydarzeń z czasu II wojny światowej, kiedy to ziemie wschodnie II Rzeczpospolitej ogarnęła fala ludobójstwa dokonywanego przez ukraińskich nacjonalistów na Polakach, a także na Ormianach, Czechach, Cyganach. Na kanwie Nienawiści powstał w 2016 roku znakomity  film  Wojciecha Smarzowskiego „Wołyń”. Jest też autorem tomów poetyckich Ciszo milcz! Bólu mów! (2021),  oraz I otworzę wasze ogrody (2022). Jest laureatem wielu nagród i wyróżnień, a jego utwory były tłumaczone na kilkanaście języków europejskich. W 2010 otrzymał Krzyż Solidarności Walczącej. Zaś w 2021  odebrał przyznaną mu przez IPN statuetkę Semper Fidelis. W ostatnich latach ukazało się kilka książek publicystycznych: Skąd się wzięli pożyteczni idioci (2020), dokument historyczny, Widma noc (2021,  dwa tomy książki dokumentalnej o ukraińskim  ludobójstwie w Hucie Pieniackiej (Zanim spłonęli żywcem, 2024, Z kościoła do piekła, 2025), a także Dwie miłości licealisty (2023), Wiersze miłosne dla Marii (2023), Tajemnicza podróż (2024).

Niedługo potem otrzymał list od Rajskiej, która pisała, że następnego dnia po tych wydarzeniach, które wstrząsnęły Legnicą, nocą tajniacy zabrali Arłamowa do szpitala psychiatrycznego. Ale król Zakaczawia i gruby Bolo już mają z nim kontakt. Dalej powiadamiała go, że ma też drugą niedobrą wiadomość i sama nie wie, jak ma ją mu przekazać. Ale powie wprost. Lena nie żyje.

Król Zakaczawia dowiedział się o tym od swoich ruskich kumpli. Miało to być tajemnicą. Ale nie było. Bo takiej rzeczy nie da się utrzymać w tajemnicy. Znaleziono ją w parku, nieopodal altanki. Wisiała na gałęzi drzewa. Nie znaleziono przy niej żadnej kartki, listu czy jakiegokolwiek słowa pożegnania. I nikt nie wie, dlaczego popełniła samobójstwo, o ile, dodawała, rzecz jasna, to było samobójstwo.

A jeżeli chodzi o Legnicę – pisała - to Legnica przeżyła personalne trzęsienie ziemi.

Polityczna wichura zmiotła ze stanowisk wszystkich sekretarzy partii, dyrektorów placówek kulturalnych i przewodniczącego Rady Narodowej. Dziwnym trafem ostał się tylko dyrektor Burak, który jak zwykle przysiaduje w Tikvoli i popija koniaczek.

***

Kiedy usiadł na ławce, szumiało mu mocno w głowie, dręczyła go jakaś myśl związana z tym dworcem, długo się zastanawiał, aż przypomniał sobie, że mniej więcej siedemdziesiąt lat temu siedział być może w tym samym miejscu Stanisław Wyspiański. Przybył na dworzec, co Mejer ustalił z dokładnością zegarmistrza, czytając kiedyś kalendarium z życia pisarza, 29 lipca 1890 roku, o godzinie 14.37. Miał wtedy dwadzieścia lat. Podróżował wówczas po Europie i był już we Włoszech, Szwajcarii, we Francji, Niemczech i Czechach. I tego dnia właśnie znalazł się w Legnicy. Zajmował się wtedy malarstwem i rysunkiem.