ARCANA nr 156/ PDF

List dedykacyjny

Niniejszy numer „Arcanów” – ostatni,
który ukazuje się z datą roku 2020 – dedykujemy profesorowi Andrzejowi Nowakowi.
Okazją do tego jest jubileusz 60. urodzin Naszego Przyjaciela, pierwszego
redaktora naczelnego Dwumiesięcznika. W tym szczególnym momencie Redakcja
i Zespół „Arcanów” składają Ci drogi Andrzeju najserdeczne życzenia zdrowia,
wszelkiej pomyślności oraz wielu sił do pracy naukowej i publicystycznej, którą
wykonujesz niezmordowanie od 40 lat, a której tyle jeszcze pozostało przed Tobą
na następne lata i dekady – oby jak najliczniejsze i równie owocne.
Od czasu, kiedy stanąłeś za sterem „Arki”, a potem przeniosłeś wszystkie
zgromadzone w niej gatunki ludzi pióra do kształtowania arkanów polskiej polityki,
historii i literatury po komunistycznym potopie, mamy okazję Ci towarzyszyć
w tej pracy na co dzień. Dla nas jest to wielki dar, za który Ci z okazji Twoich urodzin
dziękujemy; podobnie jak za Twój talent, odwagę, cierpliwość do spraw redakcyjnych
i za Twoje, tak zawsze wszystkim potrzebne, poczucie humoru. A ponieważ
stoisz nie tylko w pierwszym rzędzie naszych Autorów, ale i w pierwszym
rzędzie naszych Czytelników, na Twoje ręce składamy to, co ten Tobie dedykowny
numer przynosi dla wszystkich.
Jest tu, na czele, przejmujący cykl poetyckich medytacji Kazimierza Brauna.
Są rozważania nad polityką w trudnym i dziwnym roku 2020, po wyborach prezydenckich
w Polsce i w USA. Jest rozmowa Zbigniewa Janowskiego z włoskim historykiem,
Ciro Paolettim, który żal nad dekadencją świata zachodniego splata
z dziwnym w polskich oczach, ale częstym u zachodnich konserwatystów „zrozumieniem”
dla Rosji.
Dział literacki, powieściowym piórem Magdaleny Maliszewskiej, kreśli sceny
z życia studentów krakowskich w epickich czasach gen. Jaruzelskiego, a za sprawą
Andrzeja Babuchowskiego przenosi nas do bytującej poza czasem politycznym
krainy modernizmu czeskiego – ale z nakreślonym tu portretem Josefa Floriana
może się porównać każdy ambitny wydawca literatury, w każdym czasie. Do historii
wracamy dzięki Tadeuszowi Kopysiowi, piszącemu jak Węgrzy postrzegają
dziś swoją przeszłość narodową przez pryzmat traktatu trianońskiego, zawartego
w roku 1920, na mocy którego dokonano podziału dawnego Królestwa Węgier
i zmiany mapy Europy Środkowej. Tuż obok Damian Bębnowski zastanawia się
nad pojęciem prawdy w historiografii, w kontekście współcześnych prób jego relatywizacji,
a Marek Zieliński na przykładzie książki Grzegorza Gaudena o Lwowie
omawia typową obecnie na lewicy (ale – dodajmy od siebie – w innej postaci
obecną też na prawicy) dziennikarską metodę pisania historii Polski na nowo.
Jakkolwiek, drogi Jubilacie, nie dałeś się nam poznać, przynajmniej jak dotąd,
z wyjątkowego zamiłowania do nowoczesnej technologii, polecamy Twojej
i wszystkich Czytelników uwadze ważny i ciekawy dialog Ryszarda Surmacza z profesorami
Politechniki Warszawskiej, Andrzejem Jakubiakiem i Jackiem Przygodzkim
na temat relacji pomiędzy humanistyką i naukami technicznymi. A na deser
oferujemy, jak zawsze smaczne, (nie)-polityczne mieszaniny i inne stałe rubryki.
Na koniec roku 2020 zdominowanego przez walkę z koronawirusem, na Boże
Narodzenie i na rok 2021, który jest przed nami, dostojnemu Jubilatowi i wszystkim
Państwu życzymy jak najlepszego zdrowia, szybkiego końca pandemii i pomyślnego
powrotu do normalnego życia.

Redakcja i Zespół „Arcanów”

Kazimierz Braun, Zamyślenia 

Polska i świat

Maciej Zakrzewski, W kwestii ustroju 

Jerzy Zagończyk, Między lewicową „rewolucją” a pandemią w epoce informacji 

Krzysztof Tyszka-Drozdowski, Uwagi po wyborach w Ameryce 

Rozmowa Arcanów

Globalizacja, ideologie i przyszłość Zachodu – z Ciro Paolettim rozmawia Zbigniew Janowski 

Patrząc wstecz

Tadeusz Kopyś, Węgierska trauma narodowa. W stulecie podpisania traktatu trianońskiego 

Damian Bębnowski, Prawda w historiografii a ograniczenia marskizmu i postmodernizmu 

Marek Zieliński, Trudna droga do odczytywania przeszłości 

Oświecenie publiczne

Etos inżyniera a humanistyka – z profesorami Politechniki Warszawskiej Andrzejem Jakubiakiem i Jackiem Przygodzkim rozmawia Ryszard Surmacz 

Otwarte teksty

Magdalena Maliszewska, Zimny wiatr (fragment powieści) 

Andrzej Babuchowski, Oficyna Josefa Floriana. Wielkie dzieło w małej mieścinie 

Mieszaniny (nie)-polityczne

Tomasz Gabiś, Zapiski manarchisty (XVII)

Olga Płaszczewska, Sesja, Tolkien i zdalna dydaktyka 

Odeszli

Elżbieta Morawiec, Reżyser Wędrowny. Andrzej Maria Marczewski (1947–2020) 

Varia

Tomasz Czapla, Przeciw Moskalom, przeciw nazistom. Historia Feliksa Bartczuka 

Recenzje

Jerzy Gizella, Poema nienaiwne 

Kazimierz Nowosielski, Rafał Jaworski i jego „ojczystość” 

Tomasz Gabiś, Konserwatywni orędownicy jedności Europy 

Olgierd Bondara, Wierzyński ocalony