Paralele Korespondencje Dedykacje Maciej Urbanowski

Paralele – korespondencje – dedykacje to zbiór czternastu artykułów o związkach łączących najwybitniejszych polskich pisarzy XX i XX wieku: Bohaterami książki są Andrzej Bobkowski, Stanisław Rembek, Ksawery Pruszyński, Czesław Straszewicz, Gustaw Herling-Grudziński, Marek Nowakowski, Janusz Krasiński i Zbigniew Herbert.

„Maciej Urbanowski należy do grona najważniejszych i najoryginalniejszych krytyków literackich w Polsce. Jest on przy tym badaczem wyraziście formułującym własne sądy i opinie. Paralele – korespondencje – dedykacje to kolejna publikacja w jego naukowym dorobku, zawierająca często mało znane fakty oraz ustalenia biograficzne i historycznoliterackie”. (prof. dr hab. Sławomir Buryła)

„Literatura jest oczywiście wielogłosem, w którym ważniejszy, a może wręcz zasadniczy byłby jednak, co mniej oczywiste, gest wzmacniana głosów wcześniejszych, nie zaś: odcinania się od nich bądź z nimi zrywania. Literatura jest także ze swej istoty reakcją na głosy innych i ta jej reakcyjność jest obowiązkiem, powinnością, warunkiem istnienia, ale również warunkiem jej rozumienia. Bez owego elementu reakcyjnego rozumienie literatury i rozumienie się dzięki literaturze nie są możliwe. Tak kiedyś i tak teraz rozumiem tezę Karola Irzykowskiego, że «warunkiem każdej sztuki jest pogłos». Na pewno po swojemu i może nawet nie do końca w zgodzie ze znakomitym autorem tego aforyzmu. Ale tak czytam literaturę czy też taka literatura «pogłosowa» mnie ciekawi. O takich «pogłosach» opowiadają Paralele – korespondencje – dedykacje”. (ze wstępu Autora)

ISBN 978-83-65350-60-2

Spis treści

Słowo wstępne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

PARALELE

Wilde Bobkowskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11

„Ach – jak nam się gadało i jak nam się milczało…”: Andrzej

Bobkowski – Wilhelm Mach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37

Marek Nowakowski – Kazimierz Orłoś . . . . . . . . . . . . . . . . . 57

Jarosław Marek Rymkiewicz wobec pokolenia wojennego . . . . 77

Janusz Krasiński i pokolenie „Współczesności” . . . . . . . . . . . . 87

Pamięć komunizmu w najnowszej literaturze polskiej . . . . . . . 107

Apetyt na arcydzieło w polskiej krytyce literackiej po 1945 roku

(Kijowski – Burek – Wencel) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125

KORESPONDENCJE

„Ja rozpisałem się bardzo, bo żółć mnie zalała”. List Stefana Napierskiego

do Kazimierza Wyki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149

„Walczymy w gruncie rzeczy o to samo…”? Listy Stanisława Piaseckiego

do Kazimierza Wyki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165

„Najlepsza moim zdaniem książka o wojnie polsko-bolszewickiej”.

Wokół paryskiej edycji W polu Stanisława Rembeka . . . . 197

„Była w niej niepojęta skaza” – Maria Dąbrowska w oczach Gustawa

Herlinga-Grudzińskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215

„Po każdym Pańskim liście zbiera mi się na galop”. O korespondencji

Jerzego Giedroycia z Czesławem Straszewiczem . . . . . . 239

DEDYKACJE

Dlaczego Ksawery Pruszyński zadedykował W czerwonej Hiszpanii

Eugeniuszowi Małaczewskiemu? . . . . . . . . . . . . . . . . . 261

Dedykacje Zbigniewa Herberta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 279

Nota wydawnicza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 297

Indeks . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 299